Drugiego kwietnia obchodziliśmy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Jednym z pionierów badań nad autyzmem był amerykański psychiatra Leo Kanner, który w latach czterdziestych ubiegłego wieku opisał przypadki autystycznych dzieci. Od tego czasu wiedza na temat tych zaburzeń bardzo się rozwinęła, jednak nadal pozostaje wiele pytań bez odpowiedzi.
Świat wewnątrzpsychiczny osób autystycznych jest trudny do zrozumienia dla przeciętnego człowieka. Niejednokrotnie osoby te sprawiają wrażenie, jakby pochodziły z innej rzeczywistości.
Autystyczny geniusz z pamięci rysuje całe miasta - tvp.info
Wśród osób autystycznych niekiedy występuje tzw. zespół sawanta, inaczej można powiedzieć, że są to upośledzeni geniusze. Sawanci to osoby obdarzone wybiórczymi i ponadprzeciętnymi uzdolnieniami matematycznymi, pamięciowymi, muzycznymi czy też malarskimi. Jedną z najbardziej znanych osób z zespołem sawanta był Kim Peek. Jego osoba zainspirowała twórców filmu ,,Rain Man’’, w którym w postać genialnego sawanta wcielił się Dustin Hoffman. Kim Peek miał trudności z samodzielnym funkcjonowaniem społecznym, jednak jego wybiórcze zdolności były zadziwiające. Podaje się, że przeczytał on około 12 tysięcy książek i wszystkie znał na pamięć!!!
W podobny sposób zapamiętywał utwory muzyczne, mapy, kody pocztowe, numery kierunkowe itp.
Z kolei Leslie Lemke potrafił ze słuchu odtworzyć utwór muzyczny usłyszany zaledwie jeden raz. Należy przy tym zaznaczyć, że nigdy nie pobierał lekcji gry na instrumencie, a jego zdolności ujawniły się w wieku 16 lat. Usłyszał on wtedy koncert fortepianowy Piotra Czajkowskiego, który potem zagrał na pianinie. Gottfried Mind potrafił zaś z precyzją i w bardzo realistyczny sposób malować zwierzęta. Z uwagi na te zdolności nazywano go ,,Rafaelem Kotów’’.
Oczywiście podobnych przykładów można by podać jeszcze dużo więcej. Są one niesamowite, przyciągają, wciąż wzbudzają zainteresowanie.
Tutaj nasuwa się pytanie: jak wygląda codzienność osoby autystycznej? Przypuszczam, że najwięcej na ten temat mają do powiedzenia rodziny, w których wychowuje się osoba autystyczna. Są to wielokrotne próby zrozumienia i porozumienia się. Duże znaczenie ma tutaj poziom zaburzeń oraz inne współistniejące trudności. Można powiedzieć, że jest to ,,ekstremalne rodzicielstwo’’. Siła i intensywność przeżyć, trudności, na które napotykają bliscy osoby z autyzmem powodują, że rodziny te tworzą stowarzyszenia oraz fundacje, mające na celu wspierać rozwój ich dzieci, poszerzać możliwe sposoby szeroko rozumianej terapii, psychoterapii i rehabilitacji. Tak było w przypadku warszawskiej Fundacji Synapsis. Jej pomysłodawca, psychiatra Michał Wroniszewski jest rodzicem dziecka autystycznego. Obecnie fundacja Synapsis jest znaną i cenioną placówką, której działalność jest szeroko rozwinięta. Przykłady takich oddolnych inicjatyw można znaleźć w całym kraju. Jednym z nich jest Stowarzyszenie Wspólny Świat z Białej Podlaskiej. Kilkanaście lat temu grupa rodziców dzieci autystycznych postanowiła założyć ośrodek, w którym ich dzieci dostałyby wykwalifikowaną pomoc. Efekty tej determinacji są spektakularne. Dziś bialski ,,Wspólny Świat’’ oferuje pomoc ponad 200 osobom z autyzmem oraz ich rodzinom i wciąż poszerza swoją działalność. Z małego ziarna, z inicjatywy rodziców, po kilkunastu latach rośnie ,,projekt’’ specjalistycznego Centrum Pomocy dla Osób z Autyzmem.
Myślę, że nazwa bialskiego stowarzyszenia ,,Wspólny Świat’’ stanowi metaforę mówiącą o tym, że nawet przy tak ogromnych różnicach jakie niesie ze sobą autyzm, można znaleźć coś wspólnego oraz wspólnie zmieniać świat na lepszy – uwzględniający różnorodność i inność.