Część wakacji za nami, uczniowie i studenci jeśli nie zostawili nic na sesje poprawkowe, dawno zapomnieli już zapewne o intensywnej nauce i końcowych egzaminach. Niektórzy odpoczywają na łonie natury, w tym roku większość w różnorodnych zakątkach Polski. Inni wybrali wypoczynek w miejscu zamieszkania. Gdy młodym dorosłym czy dorastającym dzieciom zostało jeszcze całkiem sporo wolnego czasu, może się pojawić pomysł na wykorzystanie go w nieco inny sposób – poprzez podjęcie wakacyjnej pracy
Jakie korzyści płyną z takiej decyzji? Czy można jej później żałować?Jak pogodzić różnorodne potrzeby młodego człowieka?Jak wesprzeć swoje dorosłe lub prawie dorosłe dziecko w dokonaniu słusznych wyborów?
Korzyści
Najbardziej oczywistą korzyścią, która ma znaczący wpływ na motywację młodzieży do podjęcia pracy wakacyjnej, jest posiadanie własnych pieniędzy. Zarobiona samodzielnie choćby niewielka kwota daje częściowe uniezależnienie się od finansowania rodziców, pozwala pokryć bieżące wydatki lub pomaga uzbierać na wymarzoną rzecz czy wydarzenie. Podobno pieniądz zarobiony szanuje się bardziej niż otrzymany. Zarobkowanie na wczesnym etapie życia może więc przyczynić się do rozwinięcia umiejętności oszczędzania i gospodarowania pieniędzmi. Niejako przy okazji młody człowiek ma trening systematyczności w działaniach, odpowiedzialności za powierzone przez pracodawcę zadania, planowania czasu i regulowania swojego rytmu życia.Rodzice często nie poznają własnych dzieci, które na ich oczach przechodzą zadziwiającą przemianę i np. wstają codziennie rano by dojechać w umówione miejsce, same pilnują swoich spraw, nie wymagają zachęty, przypominania lub kontroli. Jeśli przy okazji uda się znaleźć zajęcie zgodne z zainteresowaniami młodego człowieka lub dające okazję do nauki czegoś nowego, pierwsza praca może okazać się cennym doświadczeniem we własnym rozwoju lub przy wyborze dalszej ścieżki zawodowej.
Starsza młodzież i studenci często podkreślają walory poznania ciekawych ludzi, z którymi znajomość może przerodzić się w dłuższą współpracę w ciągu roku, a także zaowocować w przyszłości podjęciem praktyki, stażu czy zajęcia w pełniejszym wymiarze. Zwykle osobom podejmującym różne próby zarobkowe jeszcze na etapie nauki łatwiej jest znaleźć pracę po jej ukończeniu. Podobną rolę może spełnić wolontariat, zaangażowanie się w działalność organizacji pozarządowej, jak również wakacyjna praktyka. W tym wariancie nie skupiamy się na zyskach materialnych, ale na korzyściach innego rodzaju. Istnieje większa szansa, że wykonywane zadania będą dla nas lub naszych dzieci rozwojowe i pożyteczne w przyszłości. Nabywanie konkretnych umiejętności, zauważanie efektów podejmowanej pracy, odkrywanie umiejętności współpracy z innymi może być źródłem zadowolenia z siebie, radości i satysfakcji oraz budować motywację do dalszego działania. Jeśli wolontariat polegać będzie na włączeniu się w pomoc innym ludziom, to oprócz świadomości dobrze wykorzystanego dla kogoś czasu, korzyścią własną może okazać się doświadczenie bycia sprawczym, potrzebnym i ważnym. Ale nawet drobne, wydawałoby się mało rozwojowe prace wakacyjne takie jak zbieranie owoców, sprzedawanie przekąsek, pomoc w sklepie czy biurze, mogą stać się cennym doświadczeniem, dostarczyć młodemu człowiekowi garść informacji o jego mocnych i słabych stronach oraz wzbudzić szacunek dla osób, które podejmują podobne prace na co dzień.
Straty
Skoro udało się znaleźć tyle plusów podjęcia pracy przez młodych w okresie wakacyjnym czy jako dodatkowe zajęcie w ciągu roku, to może nie ma się już nad czym zastanawiać, tylko namawiać wszystkich do działania? Każda decyzja wiąże się jednak ze stratami – gdy coś wybieramy jednocześnie z czegoś rezygnujemy. Warto więc na spokojnie przemyśleć temat i zrobić sobie własny bilans zysków i strat. Na pierwszy plan wysuwa się znaczący minus – czyli mniej czasu na wypoczynek, niezwykle potrzebny szczególnie tym osobom, które intensywnie pracują cały rok. Jeśli więc mam dużo zajęć dodatkowych lub studiuję dwa kierunki naraz, z trudem na co dzień znajduję czas na relaks czy rozrywkę, być może potrzebuję zrobić sobie dłuższą przerwę w okresie letnim. Jeśli wiem, że po wakacjach czeka mnie powrót do wielu zajęć, może nie warto tracić energii na kolejne dodatkowe aktywności, choćby były nawet pożyteczne, ale raczej magazynować siły na jesiennie wyzywania. Podjęcie zobowiązania w postaci pracy znacząco ogranicza możliwości wyjazdu, skorzystania ze spontanicznie pojawiającej się okazji zobaczenia nowego kawałka świata czy przeżycia innej przygody. Miłe wspomnienia z wakacji są bardzo przyjemną odskocznią w ciągu roku nauki czy pracy, warto więc zebrać ich jak najwięcej.
Wśród ewentualnych minusów uwzględnić należy również fakt, że nie każda podjęta praca okazuje się strzałem w dziesiątkę. Może się tak zdarzyć, że pełen dobrych chęci nastolatek napotka nieprzyjemną dla siebie sytuację, przeżyje rozczarowanie przydzielonymi zadaniami, zawiedzie się na kimś, a nawet poczuje się wykorzystany lub oszukany. Jakkolwiek są to również życiowe lekcje, sprawdźmy czy jesteśmy na nie gotowi lub czy uważamy, że gotowe jest na nie nasze dziecko. Czy mając wsparcie bliskich może skorzystać z takich doświadczeń, nawet jeśli okażą się ciężkie, może bolesne? Ponieważ tak jak pierwsze dobre doświadczenia są budujące i motywujące, tak niepowodzenia mogą zniechęcać i odbierać wiarę w siebie. Dla studentów przestrogą przed przedwczesnym zaangażowaniem się w pracę na dłużej niech będą doświadczenia wielu nieco starszych kolegów, którzy tak rozwinęli się na nowym polu działań, że mieli poważne trudności z domknięciem etapu studiów. Zaliczenia na uczelni i pisanie pracy magisterskiej zwykle nie idą w parze z regularną pracą. Cenna jest więc dobra znajomość siebie, swoich skłonności i cech. Czy jesteśmy osobami, które owocnie realizują kilka rzeczy naraz, odpoczywając od jednej aktywności podczas wykonywania działań innego rodzaju, czy też efektywniejszą wersją jest dla nas dokańczanie, zamykanie jednej sprawy zanim podejmiemy następne? W dokonaniu takiej oceny mogą pomóc obserwacje i doświadczenia rodziców oraz innych dorosłych.
Przeprowadzając podobną analizę swojej sytuacji lub też po prostu kierując się intuicją czy natchnieniem, możesz wybrać jak wykorzystasz swój cenny czas. Zarówno wypoczynek, jak i praca są dobre. Pytanie czego na obecnym etapie życia w tym momencie bardziej potrzebujesz? Niezależnie jaką decyzję podejmiesz, nie jest ona ostateczna. Jeśli się uda, odczujesz zapewne więcej wspomnianych korzyści niż strat, a jeśli się coś nie powiedzie, przyjdą następne szanse. Za rok znowu będą wakacje.
Autor: Maria Kurek
Specjalistyczna Poradnia Rodzinna Dzielnicy Wawer m. st. Warszawy